حتما شما و اطرافیانتان هم با مسائل حقوقی و قانونی برخورد داشته اید و با واژه دادخواست آشنا هستید. نوشتن یک دادخواست صحیح شدیدا حائز اهمیت است و در صورتی که نتوانید دادخواست مناسبی تنظیم کنید، با مشکلاتی در روند پرونده رو به رو خواهید شد. از این رو قصد داریم تا در این مطلب آی آر میکس، نحوه تنظیم متن دادخواست حقوقی را با هم مرور کنیم و چند نکته ساده درباره این مسئله حقوقی به شما نشان دهیم.

آموزش نگارش حقوقی دادخواست نویسی

How To Write A Petition

اگر بخواهیم نقطه شروع دعوا یا اختلاف حقوقی را پیدا کنیم، قطعا به مسئله دادخواست خواهیم رسید. دادخواست از نظر لغوی به معنای دادخواهی کردن است اما از نظر حقوقی معنای نسبتا متفاوتی دارد. هر زمان که فردی با عنوان خواهان قصد آغاز اقامه دعوا را داشته باشد، باید متن دادخواست تنظیم کند. با ما همراه باشید تا نحوه نگارش حقوقی دادخواست نویسی را به شما نشان دهیم و کمی درباره این مسائل با هم صحبت کنیم.

چگونه دادخواست بنویسیم؟

همانطور که گفته شد، خواهان سعی می کند تا از حق زایل شده خود دفاع کند و برای شروع پیگیری های خود، اقدام به نوشتن دادخواست می کند. دادخواست، متن یا فرم چاپی است که خواهان می تواند آن را به صورت آماده از طریق دادگستری یا مراجع دیگر حقوقی تهیه کند. خواهان با در دست داشتن این فرم می تواند مراحل مورد نظر حقوقی را شروع کند و در نهایت به حق خود برسد.

دادخواست ها انواع مختلفی دارند و شامل مواردی مثل دادخواست مهر و موم ترکه یا دادخواست طلاق می شود. در کشور ما متن دادخواست به زبان فارسی نوشته می شود و باید دقیق و بدون خطا باشد. دادخواست ها فقط برای دعوای حقوقی به کار می روند و علیه خوانده نوشته می شوند. خواهان ادعا می کند که صاحب حق است و خود را در مقابل خوانده قرار می دهد. صحیح و کامل بودن نام و نام خانوادگی و به طور کلی اطلاعات فردی جزو اولین نکات مهم در نگارش متن دادخواست محسوب می شود. در صورتی که آدرس و دیگر اطلاعات صحیح نباشد، دادخواست از طرف دادگاه رد خواهد شد.

نمونه متن دادخواست

در بحث نحوه تنظیم دادخواست حقوقی، دو نوع خواسته داریم که می تواند مالی یا غیر مالی باشد. خواسته به این معنا است که مدعی چه انتظاری از دادگاه دارد و چه چیزی مد نظر او است. مثلا خانمی که برای دریافت مهریه خود اقدام می کند، در قسمت خواسته متن دادخواست خود باید تعداد سکه ها را ذکر کند. البته او که خواهان محسوب می شود، باید دلایل محکمی به دادگاه ارائه کند تا بتواند از دادخواست خود نهایت استفاده را کند.

مثلا برای نوشتن متن دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی انتقال پلاک ثبتی باید چنین عمل کرد:

خواهان یا مشخصات خریدار یا مشتری

خوانده : مشخصات فروشنده یا بایع

وکیل یا نماینده قانونی مشخصات کامل وی

تعیین خواسته و بهای آن: تقاضای الزام خوانده به حضور در دفتر خانه و تنظیم سند رسمی انتقال پلاک ثبتی….. به متن مقوم به مبلغ …… ریال به انضمام خسارت دادرسی وارده

دلایل و منضمات دادخواست: فتوکپی مصدق مبایعه نامه، معاینه محلی و استشهاد محلی ، پرونده ثبتی، دلیل یا گواهی دفتر خانه

ریاست محترم دادگاه

سلام علیکم

احتراما به استحضار می‌رساند خوانده محترم مالک ۶ دانگ یک باب خانه موضوع پلاک فرعی … از اصلی … بخش … شهرستان واقع در …. است که دارای آب ، برق ، تلفن ، گاز می‌باشد این ملک به موجب مبایعه نامه عادی مورخ … که فتوکپی مصدق آن ضمیمه است به اینجانب فروخته شده است و در تصرف اینجانب است خوانده محترم در تاریخ مقرر که در مبایعه نامه برای حضور در دفتر خانه و تنظیم سند رسمی انتقال تعیین شده بود در دفتر خانه حاضر نشده و عدم حضور نامبرده از طریق تامین دلیل با اعلام مراتب به دفتر خانه با تنظیم استشهادیه احراز شده است.

با تقدیم احترام فراوان

تاریخ و امضای خواهان

سپس این نمونه دادخواست پر شده را باید ارسال کرد و منتظر پاسخ دادگاه شد.

نمونه دادخواست کیفری

شاکی :(مشخصات ) ….. به نشانی :…………………………………………………………………………………

مشتکی عنه (یا مشتکی عنها یا مشتکی عنهم و …. بر حسب مورد ) : (مشخصات ) ….. به نشانی ……… (نشانی ها باید دقیق نوشته شود )

موضوع : اعلام شکایت (اگر وصف جرم را می دانید همان وصف را بنویسید . مثلاً کلاهبرداری یا خیانت در امانت یا تصرف عدوانی )

بسمه تعالی

ریاست محترم دادگستری …………………. (یا مجتمع قضایی …….. یا دادگستری ……..)

سلام علیکم

احتراماً ، نظر به اینکه آقای …….. (مشتکی عنه ) به شرح ذیل مرتکب جرم موضوع شکواییه شده است ، بدین وسیله مستنداً به ماده ………. قانون ………….. تعیین مجازات وی استدعا می شود .

(در ذیل هم شرح ماوقع نوشته می شود )

مثلاً (۳ طاق (تخته ) فرش را به موجب رسیدی که فتوکپی مصدق آن ضمیمه است به امانت از این جانب دریافت کرده و علی رغم ارسال و ابلاغ اظهار نامه شماره ………… مورخ ……… از استرداد آن خودداری می کند )(که این موضوع از مصادیق خیانت در امانت است . )

یا مورد دیگر …..(به موجب سند رسمی شماره ….. مبلغ ……….. ریال به اینجانب قرض داده و وجه مذکور را طی چک شماره ………… تاریخ ……… بانک …………. از بنده دریافت داشته است . مع ذلک از طریق صدور اجراییه نسبت به مطالبه مجدد وجه و توقیف اموال اینجانب اقدام کرده است . (که این به اعتباری از مصادیق کلاهبرداری است . )

یا مورد دیگر : با وارد کردن ضربه عمدی شیشه مغازه اینجانب واقع در ………… (آدرس دقیق ) شکسته و مرتکب تخریب شده است ) (که این هم جرم تخریب است )

و ………..

(بعد هم در ذیل ما وقع ، چنین نوشته می شود )

(خسارت وارده به اینجانب ناشی از عمل مرتکب معادل مبلغ ………. ریال است . و بدین وسیله مستنداً به ماده ۶۸ قانون آیین دادرسی کیفری (در حال حاضر ماده ۷۴ و نیز ۷۵ قانون آیین دادرسی کیفری جدید مصوب ۲۸/۰۶/۱۳۷۸) ، صدور و اجرای قرار تامین خواسته را نیز استدعا دارد. )

یا نوشته می شود مستنداً به ماده ۶۸ مکرر قانون دادرسی کیفری (در حال حاضر ماده ۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری جدید ) صدور قرار تامین معادل مبلغ مذکور را استدعا می کنم . خواهشمند است مقرر فرمایند معادل مبلغ یاد شده از اموال مشتکی عنه توقیف شود )

(و موقعی که طرف بیش از یک جرم مرتکب شده در آن صورت نوشته می شود)

(ضمناً توجه مقام عالی را به تعدد جرایم ارتکابی مشتکی عنه جلب کرده و در نظر گرفتن این مورد را در صدور قرار استدعا می کنم .

(و در نهایت در ذیل شکواییه نوشته می شود )

مدارک و اسناد به شرح ذیل تقدیم می شود :

۱-……………………………………………………………………………………………………………………..

۲-……………………………………………………………………………………………………………………..

۳-……………………………………………………………………………………………………………………..

با تقدیم احترام

نام و نام خانوادگی (شاکی )

امضاء

ماده ۶۹ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امر کیفری مصوب ۲۸/۰۶/۱۳۷۸:

ماده ۶۹: شاکی و مدعی خصوصی می تواند شخصاً یا توسط وکیل شکایت کند . در شکواییه موارد زیر قید شود :

الف – نام ، نام خانوادگی ، نام پدر و نشانی دقیق شاکی

ب- موضوع شکایت و ذکر تاریخ و محل وقوع جرم

ج- ضرر و زیان مالی که به مدعی وارد شده و مورد مطالبه است .

د- مشخصات و نشانی مشتکی عنه یا مظنون در صورت امکان

ه- ادله و اسامی و مشخصات و نشانی شهود و مطلعین در صورت امکان

نکات متن عریضه نویسی

هنگام نوشتن متن دادخواست حقوقی باید به چند نکته ساده توجه کرد:

• زبان دادخواست باید فارسی باشد و نمی توان متن دادخواست را به زبان محلی نوشت.
• متن دادخواست را باید بر روی برگه های چاپی مخصوص نوشت (اما شکایت کیفری چنین مسئله ای را برای خود ندارد).
• اطلاعات شخصی باید به صورت کامل نوشته شوند و در غیر این صورت پاسخ مناسبی دریافت نخواهند کرد. مشخصات وکیل هم در صورت نیاز باید ذکر گردد.
• تعیین خواسته باید به صورت صحیح نوشته شود و ابهام در این زمینه سبب شکست دادخواست می شود.
• بین خواسته های متن دادخواست باید ارتباط کاملی وجود داشته باشد (در صورت امکان).

پیش از این هم در آی آر میکس درباره نوشتن نامه اداری و البته تنظیم انواع متون شکایت نامه با هم صحبت کرده بودیم و می توانید این مطالب را هم مرور کنید.

نظرات و پیشنهادات شما؟

در این مطلب آی آر میکس، نگاهی به نحوه نگارش متن دادخواست داشتیم و چند نمونه دادخواست را برای شما ارائه کردیم. اگر در این زمینه نظر یا پیشنهادی دارید، آن را از بخش دیدگاه ها با ما در میان بگذارید.